1
|
Dobaño-López C, Valero JG, Araujo-Ayala F, Nadeu F, Gava F, Faria C, Norlund M, Morin R, Bernes-Lasserre P, Arenas F, Grau M, López C, López-Oreja I, Serrat N, Martínez-Farran A, Hernández L, Playa-Albinyana H, Giménez R, Beà S, Campo E, Lagarde JM, López-Guillermo A, Magnano L, Colomer D, Bezombes C, Pérez-Galán P. Patient-derived follicular lymphoma spheroids recapitulate lymph node signaling and immune profile uncovering galectin-9 as a novel immunotherapeutic target. Blood Cancer J 2024; 14:75. [PMID: 38697976 DOI: 10.1038/s41408-024-01041-7] [Citation(s) in RCA: 0] [Impact Index Per Article: 0] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [MESH Headings] [Grants] [Track Full Text] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 09/20/2023] [Revised: 03/13/2024] [Accepted: 03/20/2024] [Indexed: 05/05/2024] Open
Abstract
Follicular lymphoma (FL), the most common indolent non-Hodgkin lymphoma, constitutes a paradigm of immune tumor microenvironment (TME) contribution to disease onset, progression, and heterogenous clinical outcome. Here we present the first FL-Patient Derived Lymphoma Spheroid (FL-PDLS), including fundamental immune actors and features of TME in FL lymph nodes (LNs). FL-PDLS is organized in disc-shaped 3D structures composed of proliferating B and T cells, together with macrophages with an intermediate M1/M2 phenotype. FL-PDLS recapitulates the most relevant B-cell transcriptional pathways present in FL-LN (proliferation, epigenetic regulation, mTOR, adaptive immune system, among others). The T cell compartment in the FL-PDLS preserves CD4 subsets (follicular helper, regulatory, and follicular regulatory), also encompassing the spectrum of activation/exhaustion phenotypes in CD4 and CD8 populations. Moreover, this system is suitable for chemo and immunotherapy testing, recapitulating results obtained in the clinic. FL-PDLS allowed uncovering that soluble galectin-9 limits rituximab, rituximab, plus nivolumab/TIM-3 antitumoral activities. Blocking galectin-9 improves rituximab efficacy, highlighting galectin-9 as a novel immunotherapeutic target in FL. In conclusion, FL-PDLS maintains the crosstalk between malignant B cells and the immune LN-TME and constitutes a robust and multiplexed pre-clinical tool to perform drug screening in a patient-derived system, advancing toward personalized therapeutic approaches.
Collapse
Affiliation(s)
- Cèlia Dobaño-López
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Juan García Valero
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Ferran Araujo-Ayala
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Ferran Nadeu
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Fabien Gava
- Université de Toulouse, INSERM, CNRS, Université de Toulouse III-Paul Sabatier, Centre de Recherches en Cancérologie de Toulouse, Toulouse, France
| | - Carla Faria
- Université de Toulouse, INSERM, CNRS, Université de Toulouse III-Paul Sabatier, Centre de Recherches en Cancérologie de Toulouse, Toulouse, France
| | | | | | | | - Fabian Arenas
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Marta Grau
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
| | - Cristina López
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
- University of Barcelona, Medical School, Barcelona, Spain
| | - Irene López-Oreja
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
- Secció Hematopatologia, Servei d'Anatomia Patològica, Hospital Clínic, Barcelona, Spain
| | - Neus Serrat
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
| | - Ares Martínez-Farran
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
| | - Lluís Hernández
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Heribert Playa-Albinyana
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Rubén Giménez
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Silvia Beà
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
- University of Barcelona, Medical School, Barcelona, Spain
- Secció Hematopatologia, Servei d'Anatomia Patològica, Hospital Clínic, Barcelona, Spain
| | - Elías Campo
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
- University of Barcelona, Medical School, Barcelona, Spain
- Secció Hematopatologia, Servei d'Anatomia Patològica, Hospital Clínic, Barcelona, Spain
| | | | - Armando López-Guillermo
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
- University of Barcelona, Medical School, Barcelona, Spain
- Servei Hematologia, Hospital Clínic, Barcelona, Spain
| | - Laura Magnano
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- IMACTIV-3D, Toulouse, France
- University of Barcelona, Medical School, Barcelona, Spain
- Servei Hematologia, Hospital Clínic, Barcelona, Spain
| | - Dolors Colomer
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
- University of Barcelona, Medical School, Barcelona, Spain
- Secció Hematopatologia, Servei d'Anatomia Patològica, Hospital Clínic, Barcelona, Spain
| | - Christine Bezombes
- Université de Toulouse, INSERM, CNRS, Université de Toulouse III-Paul Sabatier, Centre de Recherches en Cancérologie de Toulouse, Toulouse, France.
| | - Patricia Pérez-Galán
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona - Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer, Barcelona, Spain.
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain.
| |
Collapse
|
2
|
Araujo-Ayala F, Dobaño-López C, Valero JG, Nadeu F, Gava F, Faria C, Norlund M, Morin R, Bernes-Lasserre P, Serrat N, Playa-Albinyana H, Giménez R, Campo E, Lagarde JM, López-Guillermo A, Gine E, Colomer D, Bezombes C, Pérez-Galán P. A novel patient-derived 3D model recapitulates mantle cell lymphoma lymph node signaling, immune profile and in vivo ibrutinib responses. Leukemia 2023:10.1038/s41375-023-01885-1. [PMID: 37031299 DOI: 10.1038/s41375-023-01885-1] [Citation(s) in RCA: 2] [Impact Index Per Article: 2.0] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Track Full Text] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 02/02/2023] [Revised: 03/13/2023] [Accepted: 03/21/2023] [Indexed: 04/10/2023]
Abstract
Mantle cell lymphoma (MCL), a rare and aggressive B-cell non-Hodgkin lymphoma, mainly develops in the lymph node (LN) and creates a protective and immunosuppressive niche that facilitates tumor survival, proliferation and chemoresistance. To capture disease heterogeneity and tumor microenvironment (TME) cues, we have developed the first patient-derived MCL spheroids (MCL-PDLS) that recapitulate tumor oncogenic pathways and immune microenvironment in a multiplexed system that allows easy drug screening, including immunotherapies. MCL spheroids, integrated by tumor B cells, monocytes and autologous T-cells self-organize in disc-shaped structures, where B and T-cells maintain viability and proliferate, and monocytes differentiate into M2-like macrophages. RNA-seq analysis demonstrated that tumor cells recapitulate hallmarks of MCL-LN (proliferation, NF-kB and BCR), with T cells exhibiting an exhaustion profile (PD1, TIM-3 and TIGIT). MCL-PDLS reproduces in vivo responses to ibrutinib and demonstrates that combination of ibrutinib with nivolumab (anti-PD1) may be effective in ibrutinib-resistant cases by engaging an immune response with increased interferon gamma and granzyme B release. In conclusion, MCL-PDLS recapitulates specific MCL-LN features and in vivo responses to ibrutinib, representing a robust tool to study MCL interaction with the immune TME and to perform drug screening in a patient-derived system, advancing toward personalized therapeutic approaches.
Collapse
Affiliation(s)
- Ferran Araujo-Ayala
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona (FCRB)-IDIBAPS, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Cèlia Dobaño-López
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona (FCRB)-IDIBAPS, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Juan García Valero
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona (FCRB)-IDIBAPS, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Ferran Nadeu
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona (FCRB)-IDIBAPS, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Fabien Gava
- Centre de Recherches en Cancérologie de Toulouse (CRCT), INSERM UMR1037, Toulouse, France
- Université de Toulouse, Inserm, CNRS, Université Toulouse IIIPaul Sabatier, Centre de Recherches en Cancérologie de Toulouse, Toulouse, France
- IUCT-Oncopole, Toulouse, France
- Laboratoire d'Excellence 'TOUCAN-2', Toulouse, France
- Institut Carnot Lymphome CALYM, Pierre-Bénite, France
| | - Carla Faria
- Centre de Recherches en Cancérologie de Toulouse (CRCT), INSERM UMR1037, Toulouse, France
- Université de Toulouse, Inserm, CNRS, Université Toulouse IIIPaul Sabatier, Centre de Recherches en Cancérologie de Toulouse, Toulouse, France
- IUCT-Oncopole, Toulouse, France
- Laboratoire d'Excellence 'TOUCAN-2', Toulouse, France
- Institut Carnot Lymphome CALYM, Pierre-Bénite, France
| | | | | | | | - Neus Serrat
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona (FCRB)-IDIBAPS, Barcelona, Spain
| | - Heribert Playa-Albinyana
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona (FCRB)-IDIBAPS, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Rubén Giménez
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona (FCRB)-IDIBAPS, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
| | - Elías Campo
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona (FCRB)-IDIBAPS, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
- Hospital Clínic, Barcelona, Spain
- University of Barcelona, Medical School, Barcelona, Spain
| | | | - Armando López-Guillermo
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona (FCRB)-IDIBAPS, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
- Hospital Clínic, Barcelona, Spain
- University of Barcelona, Medical School, Barcelona, Spain
| | - Eva Gine
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona (FCRB)-IDIBAPS, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
- Hospital Clínic, Barcelona, Spain
| | - Dolors Colomer
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona (FCRB)-IDIBAPS, Barcelona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain
- Hospital Clínic, Barcelona, Spain
- University of Barcelona, Medical School, Barcelona, Spain
| | - Christine Bezombes
- Centre de Recherches en Cancérologie de Toulouse (CRCT), INSERM UMR1037, Toulouse, France
- Université de Toulouse, Inserm, CNRS, Université Toulouse IIIPaul Sabatier, Centre de Recherches en Cancérologie de Toulouse, Toulouse, France
- IUCT-Oncopole, Toulouse, France
- Laboratoire d'Excellence 'TOUCAN-2', Toulouse, France
- Institut Carnot Lymphome CALYM, Pierre-Bénite, France
| | - Patricia Pérez-Galán
- Fundació de Recerca Clínic Barcelona (FCRB)-IDIBAPS, Barcelona, Spain.
- Centro de Investigación Biomédica en Red-Oncología (CIBERONC), Madrid, Spain.
| |
Collapse
|