3
|
Dacosta-Aguayo R, Puig J, Lamonja-Vicente N, Carmona-Cervelló M, León-Gómez BB, Monté-Rubio G, López-Linfante VM, Zamora-Putin V, Montero-Alia P, Chacon C, Bielsa J, Moreno-Gabriel E, Garcia-Sierra R, Pachón A, Costa A, Mataró M, Prado JG, Martinez-Cáceres E, Mateu L, Massanella M, Violán C, Torán-Monserrat P. Reduced Cortical Thickness Correlates of Cognitive Dysfunction in Post-COVID-19 Condition: Insights from a Long-Term Follow-up. AJNR Am J Neuroradiol 2024; 45:647-654. [PMID: 38575319 PMCID: PMC11288549 DOI: 10.3174/ajnr.a8167] [Citation(s) in RCA: 0] [Impact Index Per Article: 0] [Reference Citation Analysis] [Abstract] [MESH Headings] [Grants] [Track Full Text] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 09/19/2023] [Accepted: 01/03/2024] [Indexed: 04/06/2024]
Abstract
BACKGROUND AND PURPOSE There is a paucity of data on long-term neuroimaging findings from individuals who have developed the post-coronavirus 2019 (COVID-19) condition. Only 2 studies have investigated the correlations between cognitive assessment results and structural MR imaging in this population. This study aimed to elucidate the long-term cognitive outcomes of participants with the post-COVID-19 condition and to correlate these cognitive findings with structural MR imaging data in the post-COVID-19 condition. MATERIALS AND METHODS A cohort of 53 participants with the post-COVID-19 condition underwent 3T brain MR imaging with T1 and FLAIR sequences obtained a median of 1.8 years after Severe Acute Respiratory Syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2) infection. A comprehensive neuropsychological battery was used to assess several cognitive domains in the same individuals. Correlations between cognitive domains and whole-brain voxel-based morphometry were performed. Different ROIs from FreeSurfer were used to perform the same correlations with other neuroimaging features. RESULTS According to the Frascati criteria, more than one-half of the participants had deficits in the attentional (55%, n = 29) and executive (59%, n = 31) domains, while 40% (n = 21) had impairment in the memory domain. Only 1 participant (1.89%) showed problems in the visuospatial and visuoconstructive domains. We observed that reduced cortical thickness in the left parahippocampal region (t(48) = 2.28, P = .03) and the right caudal-middle-frontal region (t(48) = 2.20, P = .03) was positively correlated with the memory domain. CONCLUSIONS Our findings suggest that cognitive impairment in individuals with the post-COVID-19 condition is associated with long-term alterations in the structure of the brain. These macrostructural changes may provide insight into the nature of cognitive symptoms.
Collapse
Affiliation(s)
- Rosalia Dacosta-Aguayo
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
- Department of Clinical Psychology and Psychobiology (R.D.-A., M.M.), University of Barcelona, Barcelona, Spain. Institut de Neurociències, University of Barcelona, Barcelona, Spain. Institut de Recerca Sant Joan de Déu, Esplugues de Llobregat, Spain
| | - Josep Puig
- Comparative Medicine and Bioimaging Center (J.P., G.M.-R.), Germans Trias i Pujol Research Institute, Badalona, Spain
- Department of Radiology (IDI) (J.P.), IDIBGI Hospital Universitari de Girona Doctor Josep Trueta, Girona, Spain
| | - Noemi Lamonja-Vicente
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
- Multidisciplinary Research Group in Health and Society (N.L.-V., V.M.L.-L., P.M.-A., E.M.-G., R.G.-S., P.T.-M.), Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol, Barcelona, Spain
| | - Meritxell Carmona-Cervelló
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
| | - Brenda Biaani León-Gómez
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
| | - Gemma Monté-Rubio
- Comparative Medicine and Bioimaging Center (J.P., G.M.-R.), Germans Trias i Pujol Research Institute, Badalona, Spain
| | - Victor M López-Linfante
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
- Multidisciplinary Research Group in Health and Society (N.L.-V., V.M.L.-L., P.M.-A., E.M.-G., R.G.-S., P.T.-M.), Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol, Barcelona, Spain
- Palau-Solità Healthcare Centre (V.M.L.-L., V.Z.-P.), Palau-Solità Plegamans Institut Català de la Salut, Barcelona, Spain
- Department of Medicine (V.M.L.-L., E.M.-C.), Universitat Autònoma de Barcelona, Cerdanyola de Vallès, Bellaterra, Spain
| | - Valeria Zamora-Putin
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
- Palau-Solità Healthcare Centre (V.M.L.-L., V.Z.-P.), Palau-Solità Plegamans Institut Català de la Salut, Barcelona, Spain
| | - Pilar Montero-Alia
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
- Multidisciplinary Research Group in Health and Society (N.L.-V., V.M.L.-L., P.M.-A., E.M.-G., R.G.-S., P.T.-M.), Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol, Barcelona, Spain
| | - Carla Chacon
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
- Grup de REcerca en Impacte de les Malalties Cròniques i les seves Trajectòries (C.C., C.V.), Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol; Barcelona, Spain. Germans Trias i Pujol Research Institute, Badalona, Spain
| | - Jofre Bielsa
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
| | - Eduard Moreno-Gabriel
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
- Multidisciplinary Research Group in Health and Society (N.L.-V., V.M.L.-L., P.M.-A., E.M.-G., R.G.-S., P.T.-M.), Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol, Barcelona, Spain
- Department of Social Psychology (E.M.-G.), Universitat Autònoma de Barcelona, Cerdanyola de Vallès, Bellaterra, Spain
| | - Rosa Garcia-Sierra
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
- Multidisciplinary Research Group in Health and Society (N.L.-V., V.M.L.-L., P.M.-A., E.M.-G., R.G.-S., P.T.-M.), Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol, Barcelona, Spain
- Nursing Department, Faculty of Medicine (R.G.-S.), Universitat Autònoma de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - Alba Pachón
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
| | - Anna Costa
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
| | - Maria Mataró
- Department of Clinical Psychology and Psychobiology (R.D.-A., M.M.), University of Barcelona, Barcelona, Spain. Institut de Neurociències, University of Barcelona, Barcelona, Spain. Institut de Recerca Sant Joan de Déu, Esplugues de Llobregat, Spain
| | - Julia G Prado
- IrsiCaixa-AIDS Research Institute and Germans Trias i Pujol Health Research Institute (J.G.P., M.M.), Can Ruti Campus, Badalona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red de Enfermedades Infecciosas (J.G.-., L.M., M.M.), Instituto de Salud Carlos III, Madrid, Spain
- Germans Trias i Pujol Research Institute (J.G.P., E.M.-C., L.M., M.M., C.V., P.T.-M.), Can Ruti Campus, Badalona, Spain
| | - Eva Martinez-Cáceres
- Department of Medicine (V.M.L.-L., E.M.-C.), Universitat Autònoma de Barcelona, Cerdanyola de Vallès, Bellaterra, Spain
- Germans Trias i Pujol Research Institute (J.G.P., E.M.-C., L.M., M.M., C.V., P.T.-M.), Can Ruti Campus, Badalona, Spain
- Immunology Department (E.M.-C.), FOCIS Center of Excellence, Universitat Autònoma de Barcelona, Cerdanyola del Vallès, Spain
- Immunology Division, Laboratori Clinic Metropolitana Nord (E.M.-C.), Hospital Universitari Germans Trias i Pujol, Badalona, Spain
| | - Lourdes Mateu
- Centro de Investigación Biomédica en Red de Enfermedades Infecciosas (J.G.-., L.M., M.M.), Instituto de Salud Carlos III, Madrid, Spain
- Germans Trias i Pujol Research Institute (J.G.P., E.M.-C., L.M., M.M., C.V., P.T.-M.), Can Ruti Campus, Badalona, Spain
- Infectious Diseases Department (L.M.), Fight against AIDS Foundation (FLS), Germans Trias I Pujol Hospital, Can Ruti Campus, Badalona, Spain
- Red Española de Investigación en Covid Persisitente (L.M., M.M.), European Innovation and Collaboration Programme, Badalona, Spain
| | - Marta Massanella
- IrsiCaixa-AIDS Research Institute and Germans Trias i Pujol Health Research Institute (J.G.P., M.M.), Can Ruti Campus, Badalona, Spain
- Centro de Investigación Biomédica en Red de Enfermedades Infecciosas (J.G.-., L.M., M.M.), Instituto de Salud Carlos III, Madrid, Spain
- Germans Trias i Pujol Research Institute (J.G.P., E.M.-C., L.M., M.M., C.V., P.T.-M.), Can Ruti Campus, Badalona, Spain
- Red Española de Investigación en Covid Persisitente (L.M., M.M.), European Innovation and Collaboration Programme, Badalona, Spain
| | - Concepción Violán
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
- Grup de REcerca en Impacte de les Malalties Cròniques i les seves Trajectòries (C.C., C.V.), Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol; Barcelona, Spain. Germans Trias i Pujol Research Institute, Badalona, Spain
- Germans Trias i Pujol Research Institute (J.G.P., E.M.-C., L.M., M.M., C.V., P.T.-M.), Can Ruti Campus, Badalona, Spain
- Red de Investigación en Cronicidad (C.V.), Atención Primaria y Prevención y Promoción de la Salud (RICAPPS), Instituto de Salud Carlos III, Madrid, Spain
- Universitat Autónoma de Barcelona (C.V.), Bellaterra, Spain
| | - Pere Torán-Monserrat
- From the Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol (IDIAP Jordi Gol) (R.D.-A., N.L.-V., M.C.-C., B.B.L.-G., V.M.L.-L., V.Z.-P., P.M.-A., C.C., J.B., E.M.-G., R.G.-S., A.P., A.C., C.V., P.T.-M.), Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Mataró, Spain
- Multidisciplinary Research Group in Health and Society (N.L.-V., V.M.L.-L., P.M.-A., E.M.-G., R.G.-S., P.T.-M.), Institut Universitari d'Investigació en Atenció Primària Jordi Gol, Barcelona, Spain
- Germans Trias i Pujol Research Institute (J.G.P., E.M.-C., L.M., M.M., C.V., P.T.-M.), Can Ruti Campus, Badalona, Spain
- Department of Medicine (P.T.-M.), Faculty of Medicine, Universitat de Girona, Girona, Spain
| |
Collapse
|
8
|
Savitz J, Goeckner BD, Ford BN, Kent Teague T, Zheng H, Harezlak J, Mannix R, Tugan Muftuler L, Brett BL, McCrea MA, Meier TB. The effects of cytomegalovirus on brain structure following sport-related concussion. Brain 2023; 146:4262-4273. [PMID: 37070698 PMCID: PMC10545519 DOI: 10.1093/brain/awad126] [Citation(s) in RCA: 4] [Impact Index Per Article: 2.0] [Reference Citation Analysis] [Abstract] [Key Words] [MESH Headings] [Grants] [Track Full Text] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 06/24/2022] [Revised: 03/06/2023] [Accepted: 03/27/2023] [Indexed: 04/19/2023] Open
Abstract
The neurotrophic herpes virus cytomegalovirus is a known cause of neuropathology in utero and in immunocompromised populations. Cytomegalovirus is reactivated by stress and inflammation, possibly explaining the emerging evidence linking it to subtle brain changes in the context of more minor disturbances of immune function. Even mild forms of traumatic brain injury, including sport-related concussion, are major physiological stressors that produce neuroinflammation. In theory, concussion could predispose to the reactivation of cytomegalovirus and amplify the effects of physical injury on brain structure. However, to our knowledge this hypothesis remains untested. This study evaluated the effect of cytomegalovirus serostatus on white and grey matter structure in a prospective study of athletes with concussion and matched contact-sport controls. Athletes who sustained concussion (n = 88) completed MRI at 1, 8, 15 and 45 days post-injury; matched uninjured athletes (n = 73) completed similar visits. Cytomegalovirus serostatus was determined by measuring serum IgG antibodies (n = 30 concussed athletes and n = 21 controls were seropositive). Inverse probability of treatment weighting was used to adjust for confounding factors between athletes with and without cytomegalovirus. White matter microstructure was assessed using diffusion kurtosis imaging metrics in regions previously shown to be sensitive to concussion. T1-weighted images were used to quantify mean cortical thickness and total surface area. Concussion-related symptoms, psychological distress, and serum concentration of C-reactive protein at 1 day post-injury were included as exploratory outcomes. Planned contrasts compared the effects of cytomegalovirus seropositivity in athletes with concussion and controls, separately. There was a significant effect of cytomegalovirus on axial and radial kurtosis in athletes with concussion but not controls. Cytomegalovirus positive athletes with concussion showed greater axial (P = 0.007, d = 0.44) and radial (P = 0.010, d = 0.41) kurtosis than cytomegalovirus negative athletes with concussion. Similarly, there was a significant association of cytomegalovirus with cortical thickness in athletes with concussion but not controls. Cytomegalovirus positive athletes with concussion had reduced mean cortical thickness of the right hemisphere (P = 0.009, d = 0.42) compared with cytomegalovirus negative athletes with concussion and showed a similar trend for the left hemisphere (P = 0.036, d = 0.33). There was no significant effect of cytomegalovirus on kurtosis fractional anisotropy, surface area, symptoms and C-reactive protein. The results raise the possibility that cytomegalovirus infection contributes to structural brain abnormalities in the aftermath of concussion perhaps via an amplification of concussion-associated neuroinflammation. More work is needed to identify the biological pathways underlying this process and to clarify the clinical relevance of this putative viral effect.
Collapse
Affiliation(s)
- Jonathan Savitz
- Laureate Institute for Brain Research, Tulsa, OK 74136, USA
- Oxley College of Health Sciences, The University of Tulsa, Tulsa, OK 74119, USA
| | - Bryna D Goeckner
- Department of Biophysics, Medical College of Wisconsin, Milwaukee, WI 53226, USA
| | - Bart N Ford
- Department of Pharmacology and Physiology, Oklahoma State University Center for Health Sciences, Tulsa, OK 74107, USA
| | - T Kent Teague
- Department of Psychiatry, The University of Oklahoma School of Community Medicine, Tulsa, OK 74135, USA
- Department of Surgery, The University of Oklahoma School of Community Medicine, Tulsa, OK 74135, USA
- Department of Pharmaceutical Sciences, University of Oklahoma College of Pharmacy, Tulsa, OK 74135, USA
| | - Haixia Zheng
- Laureate Institute for Brain Research, Tulsa, OK 74136, USA
| | - Jaroslaw Harezlak
- Department of Epidemiology and Biostatistics, School of Public Health-Bloomington, Indiana University, Bloomington, IN 47405, USA
| | - Rebekah Mannix
- Division of Emergency Medicine, Boston Children’s Hospital, Boston, MA 02115, USA
- Department of Pediatrics, Harvard Medical School, Boston, MA 02115, USA
| | - L Tugan Muftuler
- Department of Neurosurgery, Medical College of Wisconsin, Milwaukee, WI 53226, USA
| | - Benjamin L Brett
- Department of Neurosurgery, Medical College of Wisconsin, Milwaukee, WI 53226, USA
- Department of Neurology, Medical College of Wisconsin, Milwaukee, WI 53226, USA
| | - Michael A McCrea
- Department of Neurosurgery, Medical College of Wisconsin, Milwaukee, WI 53226, USA
- Department of Neurology, Medical College of Wisconsin, Milwaukee, WI 53226, USA
| | - Timothy B Meier
- Department of Neurosurgery, Medical College of Wisconsin, Milwaukee, WI 53226, USA
- Department of Biomedical Engineering, Medical College of Wisconsin, Milwaukee, WI 53226, USA
- Department of Cell Biology, Neurobiology and Anatomy, Medical College of Wisconsin, Milwaukee, WI 53226, USA
| |
Collapse
|