1
|
Dusi V, Pugliese L, Passarelli I, Camporotondo R, Driussi M, Antonutti M, Miani D, Maurelli M, Facchin D, Savastano S, Raineri C, Rordorf R, Oltrona Visconti L, Proclemer A, De Ferrari GM. 5207Bilateral cardiac sympathetic denervation in structural heart disease. Eur Heart J 2019. [DOI: 10.1093/eurheartj/ehz746.0065] [Citation(s) in RCA: 1] [Impact Index Per Article: 0.2] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Track Full Text] [Journal Information] [Submit a Manuscript] [Subscribe] [Scholar Register] [Indexed: 11/14/2022] Open
Abstract
Abstract
Background
Left cardiac sympathetic denervation (LCSD) is an established therapy for refractory ventricular arrhythmias (VAs) in channelopathies. A multicentric American and Indian case series suggested a greater efficacy of bilateral denervation (BCSD) in patients with structural heart disease (SHD).
Purpose
To describe our single-center experience with BCSD in SHD.
Methods
Nine patients (78% male, mean 55±18 yrs, mean LVEF 31±14%) with SHD and refractory VAs underwent BCSD. All had a Video-Assisted Thoracoscopic Surgery (VATS), in 2 cases associated with the robotic technique. The underlying cardiomyopathy (CMP) was non-ischemic (NICMP) in most cases (n=5, 55%), ischemic in 2 cases, arrhythmogenic right ventricular (ARVC) in one and related to lamin A/C deficiency in one. All patients had an ICD, 44% (n=4) a CRT-D. NYHA functional class I was present in 4 patients, the rest were in NYHA class II (n=3) or III (n=2). Three patients were candidates to heart transplant/LV assistance device. The arrhythmic burden pre BCSD included in 7 pts (78%) a history of electrical storm (ES); the median number of shocks/patient in the 12 months before BCSD was 5 (IQ range 3–18). Except for 2 patients with previous thyrotoxicosis, the remaining were either on amiodarone (n=6) or on sotalol (n=1) before BCSD. Main BCSD indications were represented by drug refractory fast VT in 7 pts (cycle <250 msec) and by recurrent monomorphic VT episodes (mean cycle 351 msec) after endocardial VT ablation in 2 patients.
Results
No major complication occurred. One patient (NICMP, NYHA II), has an uneventful follow up (FU) of less than 1 month and was excluded from the efficacy analysis. The median FU in the remaining 8 patients is 10 months (IQ range 6–19), during which the median number of shocks/patients was 0.5 (IQ range 0–3). Overall, 4 patients (50%) had ICD shock recurrences. Two cases (mean LVEF 17.5%, NYHA class III) had an ES during severe hemodynamic instability and subsequently died because of cardiogenic shock respectively 1 and 7 months after BCSD. One case had three, not consecutive ICD shocks 20 months after BCSD in the setting of severe amiodarone-induced thyrotoxicosis. Finally, one patient received a single intra-hospital ICD shock 5 days after BCSD before reintroduction of full-dose beta-blockers. The figure summarizes ICD shocks burden in the 6 months before and after BCSD. Among the 5 patients with NICMP/ARVC (4 in NYHA class I), only 1 had a single ICD shock recurrence.
ICD shocks pre versus post BCSD, n=8
Conclusions
Our case series, although numerically small, has a good follow-up and is the first reported in Europe. The results are in agreement with the suggested remarkable efficacy of BCSD in patients with good functional capacity and fast VAs. Therefore, cardiac sympathetic denervation should always be considered in patients with SHD and refractory ventricular tachyarrhythmias, especially in case VT ablation is either not indicated or fails.
Collapse
Affiliation(s)
- V Dusi
- Coronary Care Unit – Fondazione IRCCS Policlinico San Matteo and University of Pavia, Department of Molecular Medicine, Pavia, Italy
| | - L Pugliese
- Dipartimento di Chirurgia - Fondazione IRCCS Policlinico San Matteo, Pavia, Italy
| | - I Passarelli
- Coronary Care Unit – Fondazione IRCCS Policlinico San Matteo and University of Pavia, Department of Molecular Medicine, Pavia, Italy
| | - R Camporotondo
- Coronary Care Unit, Fondazione IRCCS Policlinico San Matteo, Pavia, Italy
| | - M Driussi
- SOC Cardiologia, Azienda Sanitaria Universitaria Integrata, Udine, Italy
| | - M Antonutti
- SOC Cardiologia, Azienda Sanitaria Universitaria Integrata, Udine, Italy
| | - D Miani
- SOC Cardiologia, Azienda Sanitaria Universitaria Integrata, Udine, Italy
| | - M Maurelli
- Dipartimento di Emergenza e Urgenza - Fondazione IRCCS, Policlinico San Matteo, Pavia, Italy
| | - D Facchin
- SOC Cardiologia, Azienda Sanitaria Universitaria Integrata, Udine, Italy
| | - S Savastano
- Dipartimento di Cardiologia - Fondazione IRCCS, Policlinico San Matteo, Pavia, Italy
| | - C Raineri
- Dipartimento di Cardiologia - Fondazione IRCCS, Policlinico San Matteo, Pavia, Italy
| | - R Rordorf
- Coronary Care Unit, Fondazione IRCCS Policlinico San Matteo, Pavia, Italy
| | - L Oltrona Visconti
- Dipartimento di Cardiologia - Fondazione IRCCS, Policlinico San Matteo, Pavia, Italy
| | - A Proclemer
- SOC Cardiologia, Azienda Sanitaria Universitaria Integrata, Udine, Italy
| | - G M De Ferrari
- Coronary Care Unit – Fondazione IRCCS Policlinico San Matteo and University of Pavia, Department of Molecular Medicine, Pavia, Italy
| |
Collapse
|
2
|
Targher G, Dauriz M, Laroche C, Temporelli PL, Hassanein M, Seferovic PM, Drozdz J, Ferrari R, Anker S, Coats A, Filippatos G, Crespo‐Leiro MG, Mebazaa A, Piepoli MF, Maggioni AP, Tavazzi L, Crespo‐Leiro M, Anker S, Coats A, Ferrari R, Filippatos G, Maggioni A, Mebazaa A, Piepoli M, Amir O, Chioncel O, Dahlström U, Jimenez JD, Drozdz J, Erglis A, Fazlibegovic E, Fonseca C, Fruhwald F, Gatzov P, Goncalvesova E, Hassanein M, Hradec J, Kavoliuniene A, Lainscak M, Logeart D, Merkely B, Metra M, Otljanska M, Seferovic P, Kostovska ES, Temizhan A, Tousoulis D, Andarala M, Ferreira T, Fiorucci E, Gracia G, Laroche C, Pommier C, Taylor C, Cuculici A, Gaulhofer C, Casado EP, Szymczyk E, Ramani F, Mulak G, Schou IL, Semenka J, Stojkovic J, Mehanna R, Mizarienne V, Auer J, Ablasser K, Fruhwald F, Dolze T, Brandner K, Gstrein S, Poelzl G, Moertl D, Reiter S, Podczeck‐Schweighofer A, Muslibegovic A, Vasilj M, Fazlibegovic E, Cesko M, Zelenika D, Palic B, Pravdic D, Cuk D, Vitlianova K, Katova T, Velikov T, Kurteva T, Gatzov P, Kamenova D, Antova M, Sirakova V, Krejci J, Mikolaskova M, Spinar J, Krupicka J, Malek F, Hegarova M, Lazarova M, Monhart Z, Hassanein M, Sobhy M, El Messiry F, El Shazly A, Elrakshy Y, Youssef A, Moneim A, Noamany M, Reda A, Dayem TA, Farag N, Halawa SI, Hamid MA, Said K, Saleh A, Ebeid H, Hanna R, Aziz R, Louis O, Enen M, Ibrahim B, Nasr G, Elbahry A, Sobhy H, Ashmawy M, Gouda M, Aboleineen W, Bernard Y, Luporsi P, Meneveau N, Pillot M, Morel M, Seronde M, Schiele F, Briand F, Delahaye F, Damy T, Eicher J, Groote P, Fertin M, Lamblin N, Isnard R, Lefol C, Thevenin S, Hagege A, Jondeau G, Logeart D, Le Marcis V, Ly J, Coisne D, Lequeux B, Le Moal V, Mascle S, Lotton P, Behar N, Donal E, Thebault C, Ridard C, Reynaud A, Basquin A, Bauer F, Codjia R, Galinier M, Tourikis P, Stavroula M, Tousoulis D, Stefanadis C, Chrysohoou C, Kotrogiannis I, Matzaraki V, Dimitroula T, Karavidas A, Tsitsinakis G, Kapelios C, Nanas J, Kampouri H, Nana E, Kaldara E, Eugenidou A, Vardas P, Saloustros I, Patrianakos A, Tsaknakis T, Evangelou S, Nikoloulis N, Tziourganou H, Tsaroucha A, Papadopoulou A, Douras A, Polgar L, Merkely B, Kosztin A, Nyolczas N, Nagy AC, Halmosi R, Elber J, Alony I, Shotan A, Fuhrmann AV, Amir O, Romano S, Marcon S, Penco M, Di Mauro M, Lemme E, Carubelli V, Rovetta R, Metra M, Bulgari M, Quinzani F, Lombardi C, Bosi S, Schiavina G, Squeri A, Barbieri A, Di Tano G, Pirelli S, Ferrari R, Fucili A, Passero T, Musio S, Di Biase M, Correale M, Salvemini G, Brognoli S, Zanelli E, Giordano A, Agostoni P, Italiano G, Salvioni E, Copelli S, Modena M, Reggianini L, Valenti C, Olaru A, Bandino S, Deidda M, Mercuro G, Dessalvi CC, Marino P, Di Ruocco M, Sartori C, Piccinino C, Parrinello G, Licata G, Torres D, Giambanco S, Busalacchi S, Arrotti S, Novo S, Inciardi R, Pieri P, Chirco P, Galifi MA, Teresi G, Buccheri D, Minacapelli A, Veniani M, Frisinghelli A, Priori S, Cattaneo S, Opasich C, Gualco A, Pagliaro M, Mancone M, Fedele F, Cinque A, Vellini M, Scarfo I, Romeo F, Ferraiuolo F, Sergi D, Anselmi M, Melandri F, Leci E, Iori E, Bovolo V, Pidello S, Frea S, Bergerone S, Botta M, Canavosio F, Gaita F, Merlo M, Cinquetti M, Sinagra G, Ramani F, Fabris E, Stolfo D, Artico J, Miani D, Fresco C, Daneluzzi C, Proclemer A, Cicoira M, Zanolla L, Marchese G, Torelli F, Vassanelli C, Voronina N, Erglis A, Tamakauskas V, Smalinskas V, Karaliute R, Petraskiene I, Kazakauskaite E, Rumbinaite E, Kavoliuniene A, Vysniauskas V, Brazyte‐Ramanauskiene R, Petraskiene D, Stankala S, Switala P, Juszczyk Z, Sinkiewicz W, Gilewski W, Pietrzak J, Orzel T, Kasztelowicz P, Kardaszewicz P, Lazorko‐Piega M, Gabryel J, Mosakowska K, Bellwon J, Rynkiewicz A, Raczak G, Lewicka E, Dabrowska‐Kugacka A, Bartkowiak R, Sosnowska‐Pasiarska B, Wozakowska‐Kaplon B, Krzeminski A, Zabojszcz M, Mirek‐Bryniarska E, Grzegorzko A, Bury K, Nessler J, Zalewski J, Furman A, Broncel M, Poliwczak A, Bala A, Zycinski P, Rudzinska M, Jankowski L, Kasprzak J, Michalak L, Soska KW, Drozdz J, Huziuk I, Retwinski A, Flis P, Weglarz J, Bodys A, Grajek S, Kaluzna‐Oleksy M, Straburzynska‐Migaj E, Dankowski R, Szymanowska K, Grabia J, Szyszka A, Nowicka A, Samcik M, Wolniewicz L, Baczynska K, Komorowska K, Poprawa I, Komorowska E, Sajnaga D, Zolbach A, Dudzik‐Plocica A, Abdulkarim A, Lauko‐Rachocka A, Kaminski L, Kostka A, Cichy A, Ruszkowski P, Splawski M, Fitas G, Szymczyk A, Serwicka A, Fiega A, Zysko D, Krysiak W, Szabowski S, Skorek E, Pruszczyk P, Bienias P, Ciurzynski M, Welnicki M, Mamcarz A, Folga A, Zielinski T, Rywik T, Leszek P, Sobieszczanska‐Malek M, Piotrowska M, Kozar‐Kaminska K, Komuda K, Wisniewska J, Tarnowska A, Balsam P, Marchel M, Opolski G, Kaplon‐Cieslicka A, Gil R, Mozenska O, Byczkowska K, Gil K, Pawlak A, Michalek A, Krzesinski P, Piotrowicz K, Uzieblo‐Zyczkowska B, Stanczyk A, Skrobowski A, Ponikowski P, Jankowska E, Rozentryt P, Polonski L, Gadula‐Gacek E, Nowalany‐Kozielska E, Kuczaj A, Kalarus Z, Szulik M, Przybylska K, Klys J, Prokop‐Lewicka G, Kleinrok A, Aguiar CT, Ventosa A, Pereira S, Faria R, Chin J, De Jesus I, Santos R, Silva P, Moreno N, Queirós C, Lourenço C, Pereira A, Castro A, Andrade A, Guimaraes TO, Martins S, Placido R, Lima G, Brito D, Francisco A, Cardiga R, Proenca M, Araujo I, Marques F, Fonseca C, Moura B, Leite S, Campelo M, Silva‐Cardoso J, Rodrigues J, Rangel I, Martins E, Correia AS, Peres M, Marta L, Silva GF, Severino D, Durao D, Leao S, Magalhaes P, Moreira I, Cordeiro AF, Ferreira C, Araujo C, Ferreira A, Baptista A, Radoi M, Bicescu G, Vinereanu D, Sinescu C, Macarie C, Popescu R, Daha I, Dan G, Stanescu C, Dan A, Craiu E, Nechita E, Aursulesei V, Christodorescu R, Otasevic P, Seferovic P, Simeunovic D, Ristic A, Celic V, Pavlovic‐Kleut M, Lazic JS, Stojcevski B, Pencic B, Stevanovic A, Andric A, Iric‐Cupic V, Jovic M, Davidovic G, Milanov S, Mitic V, Atanaskovic V, Antic S, Pavlovic M, Stanojevic D, Stoickov V, Ilic S, Ilic MD, Petrovic D, Stojsic S, Kecojevic S, Dodic S, Adic NC, Cankovic M, Stojiljkovic J, Mihajlovic B, Radin A, Radovanovic S, Krotin M, Klabnik A, Goncalvesova E, Pernicky M, Murin J, Kovar F, Kmec J, Semjanova H, Strasek M, Iskra MS, Ravnikar T, Suligoj NC, Komel J, Fras Z, Jug B, Glavic T, Losic R, Bombek M, Krajnc I, Krunic B, Horvat S, Kovac D, Rajtman D, Cencic V, Letonja M, Winkler R, Valentincic M, Melihen‐Bartolic C, Bartolic A, Vrckovnik MP, Kladnik M, Pusnik CS, Marolt A, Klen J, Drnovsek B, Leskovar B, Anguita MF, Page JG, Martinez FS, Andres J, Genis A, Mirabet S, Mendez A, Garcia‐Cosio L, Roig E, Leon V, Gonzalez‐Costello J, Muntane G, Garay A, Alcade‐Martinez V, Fernandez SL, Rivera‐Lopez R, Puga‐Martinez M, Fernandez‐Alvarez M, Serrano‐Martinez J, Crespo‐Leiro M, Grille‐Cancela Z, Marzoa‐Rivas R, Blanco‐Canosa P, Paniagua‐Martin M, Barge‐Caballero E, Cerdena IL, Baldomero IFH, Padron AL, Rosillo SO, Gonzalez‐Gallarza RD, Montanes OS, Manjavacas AI, Conde AC, Araujo A, Soria T, Garcia‐Pavia P, Gomez‐Bueno M, Cobo‐Marcos M, Alonso‐Pulpon L, Cubero JS, Sayago I, Gonzalez‐Segovia A, Briceno A, Subias PE, Hernandez MV, Cano MR, Sanchez MG, Jimenez JD, Garrido‐Lestache EB, Pinilla JG, Villa BG, Sahuquillo A, Marques RB, Calvo FT, Perez‐Martinez M, Gracia‐Rodenas M, Garrido‐Bravo IP, Pastor‐Perez F, Pascual‐Figal D, Molina BD, Orus J, Gonzalo FE, Bertomeu V, Valero R, Martinez‐Abellan R, Quiles J, Rodrigez‐Ortega J, Mateo I, ElAmrani A, Fernandez‐Vivancos C, Valero DB, Almenar‐Bonet L, Sanchez‐Lazaro I, Marques‐Sule E, Facila‐Rubio L, Perez‐Silvestre J, Garcia‐Gonzalez P, Ridocci‐Soriano F, Garcia‐Escriva D, Pellicer‐Cabo A, Fuente Galan L, Diaz JL, Platero AR, Arias J, Blasco‐Peiro T, Julve MS, Sanchez‐Insa E, Aured‐Guallar C, Portoles‐Ocampo A, Melin M, Hägglund E, Stenberg A, Lindahl I, Asserlund B, Olsson L, Dahlström U, Afzelius M, Karlström P, Tengvall L, Wiklund P, Olsson B, Kalayci S, Temizhan A, Cavusoglu Y, Gencer E, Yilmaz M, Gunes H. In‐hospital and 1‐year mortality associated with diabetes in patients with acute heart failure: results from the
ESC‐HFA
Heart Failure Long‐Term Registry. Eur J Heart Fail 2016; 19:54-65. [DOI: 10.1002/ejhf.679] [Citation(s) in RCA: 105] [Impact Index Per Article: 13.1] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Track Full Text] [Journal Information] [Submit a Manuscript] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 05/10/2016] [Revised: 08/24/2016] [Accepted: 09/20/2016] [Indexed: 12/28/2022] Open
Affiliation(s)
- Giovanni Targher
- Division of Endocrinology, Diabetes and Metabolism, Department of Medicine University and Azienda Ospedaliera Universitaria Integrata of Verona Verona Italy
| | - Marco Dauriz
- Division of Endocrinology, Diabetes and Metabolism, Department of Medicine University and Azienda Ospedaliera Universitaria Integrata of Verona Verona Italy
| | - Cécile Laroche
- EURObservational Research Programme European Society of Cardiology Sophia‐Antipolis France
| | | | | | | | | | - Roberto Ferrari
- Department of Cardiology and LTTA Centre, University Hospital of Ferrara and Maria Cecilia Hospital, GVM Care & Research E.S: Health Science Foundation Cotignola Italy
| | - Stephan Anker
- Innovative Clinical Trials, Department of Cardiology & Pneumology University Medical Center Göttingen (UMG) Göttingen Germany
| | - Andrew Coats
- Monash University Australia and University of Warwick Coventry UK
| | | | - Maria G. Crespo‐Leiro
- Unidad de Insuficiencia Cardiaca Avanzada y Trasplante Cardiaco, Complexo Hospitalario Universitario A Coruna CHUAC La Coruna Spain
| | - Alexandre Mebazaa
- Inserm 942, Hôpital Lariboisière Université Paris Diderot Paris France
| | - Massimo F. Piepoli
- Department of Cardiology Polichirurgico Hospital G. da Saliceto Piacenza Italy
| | - Aldo Pietro Maggioni
- EURObservational Research Programme European Society of Cardiology Sophia‐Antipolis France
- ANMCO Research Center Florence Italy
| | - Luigi Tavazzi
- Maria Cecilia Hospital, GVM Care & Research E.S. Health Science Foundation Cotignola Italy
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
Collapse
|