1
|
González-García I, Freire-Agulleiro Ó, Nakaya N, Ortega FJ, Garrido-Gil P, Liñares-Pose L, Fernø J, Labandeira-Garcia JL, Diéguez C, Sultana A, Tomarev SI, Fernández-Real JM, López M. Olfactomedin 2 deficiency protects against diet-induced obesity. Metabolism 2022; 129:155122. [PMID: 35026233 PMCID: PMC9449885 DOI: 10.1016/j.metabol.2021.155122] [Citation(s) in RCA: 5] [Impact Index Per Article: 2.5] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [MESH Headings] [Grants] [Track Full Text] [Journal Information] [Submit a Manuscript] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 12/06/2021] [Revised: 12/18/2021] [Accepted: 12/29/2021] [Indexed: 02/02/2023]
Abstract
BACKGROUND AND AIMS Olfactomedin 2 (OLFM2; also known as noelin 2) is a pleiotropic protein that plays a major role in olfaction and Olfm2 null mice exhibit reduced olfactory sensitivity, as well as abnormal motor coordination and anxiety-related behavior. Here, we investigated the possible metabolic role of OLFM2. METHODS Olfm2 null mice were metabolically phenotyped. Virogenetic modulation of central OLFM2 was also performed. RESULTS Our data showed that, the global lack of OLFM2 in mice promoted anorexia and increased energy expenditure due to elevated brown adipose tissue (BAT) thermogenesis and browning of white adipose tissue (WAT). This phenotype led to resistance to high fat diet (HFD)-induced obesity. Notably, virogenetic overexpression of Olfm2 in the lateral hypothalamic area (LHA) induced weight gain associated with decreased BAT thermogenesis. CONCLUSION Overall, this evidence first identifies central OLFM2 as a new molecular actor in the regulation of whole-body energy homeostasis.
Collapse
Affiliation(s)
- Ismael González-García
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria (IDIS), Santiago de Compostela, Spain; CIBER de la Fisiopatología de la Obesidad y la Nutrición (CIBEROBN), Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Madrid, Spain.
| | - Óscar Freire-Agulleiro
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria (IDIS), Santiago de Compostela, Spain; CIBER de la Fisiopatología de la Obesidad y la Nutrición (CIBEROBN), Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Madrid, Spain
| | - Naoki Nakaya
- Section on Retinal Ganglion Cell Biology, Laboratory of Retinal Cell and Molecular Biology, National Eye Institute, National Institutes of Health, Bethesda, MD, USA
| | - Francisco J Ortega
- CIBER de la Fisiopatología de la Obesidad y la Nutrición (CIBEROBN), Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Madrid, Spain; Service of Diabetes, Endocrinology and Nutrition (UDEN), Institut d'Investigació Biomédica de Girona (IDIBGI), Girona, Spain
| | - Pablo Garrido-Gil
- Laboratory of Cellular and Molecular Neurobiology of Parkinson's Disease (CiMUS), Department of Morphological Sciences, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria (IDIS), Santiago de Compostela, Spain; Centro de Investigación Biomédica en Red sobre Enfermedades Neurodegenerativas (CIBERNED), Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Madrid, Spain
| | - Laura Liñares-Pose
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria (IDIS), Santiago de Compostela, Spain; CIBER de la Fisiopatología de la Obesidad y la Nutrición (CIBEROBN), Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Madrid, Spain
| | - Johan Fernø
- Hormone Laboratory, Haukeland University Hospital, Bergen, Norway
| | - José Luis Labandeira-Garcia
- Laboratory of Cellular and Molecular Neurobiology of Parkinson's Disease (CiMUS), Department of Morphological Sciences, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria (IDIS), Santiago de Compostela, Spain; Centro de Investigación Biomédica en Red sobre Enfermedades Neurodegenerativas (CIBERNED), Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Madrid, Spain
| | - Carlos Diéguez
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria (IDIS), Santiago de Compostela, Spain; CIBER de la Fisiopatología de la Obesidad y la Nutrición (CIBEROBN), Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Madrid, Spain
| | - Afia Sultana
- Section on Retinal Ganglion Cell Biology, Laboratory of Retinal Cell and Molecular Biology, National Eye Institute, National Institutes of Health, Bethesda, MD, USA
| | - Stanislav I Tomarev
- Section on Retinal Ganglion Cell Biology, Laboratory of Retinal Cell and Molecular Biology, National Eye Institute, National Institutes of Health, Bethesda, MD, USA
| | - José Manuel Fernández-Real
- CIBER de la Fisiopatología de la Obesidad y la Nutrición (CIBEROBN), Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Madrid, Spain; Service of Diabetes, Endocrinology and Nutrition (UDEN), Institut d'Investigació Biomédica de Girona (IDIBGI), Girona, Spain
| | - Miguel López
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria (IDIS), Santiago de Compostela, Spain; CIBER de la Fisiopatología de la Obesidad y la Nutrición (CIBEROBN), Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Madrid, Spain.
| |
Collapse
|
2
|
Seoane-Collazo P, Rial-Pensado E, Estévez-Salguero Á, Milbank E, García-Caballero L, Ríos M, Liñares-Pose L, Scotece M, Gallego R, Fernández-Real JM, Nogueiras R, Diéguez C, Gualillo O, López M. Activation of hypothalamic AMPK ameliorates metabolic complications of experimental arthritis. Arthritis Rheumatol 2021; 74:212-222. [PMID: 34398520 DOI: 10.1002/art.41950] [Citation(s) in RCA: 9] [Impact Index Per Article: 3.0] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [MESH Headings] [Track Full Text] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 10/26/2020] [Revised: 07/09/2021] [Accepted: 08/10/2021] [Indexed: 11/07/2022]
Abstract
OBJECTIVE To investigate whether thermogenesis and the hypothalamus may be involved in the physiopathology of experimental arthritis (EA). METHODS EA was induced in Lewis male rats by intradermal injection of Freund's complete adjuvant (FCA). Food intake, body weight, plasma cytokines, thermographic analysis, gene and protein expression of thermogenic markers in brown (BAT) and white (WAT) adipose tissue and hypothalamic AMP-activated protein kinase (AMPK) were analyzed. Virogenetic activation of hypothalamic AMPK was performed. RESULTS We first demonstrate that EA is associated with increased BAT thermogenesis and browning of subcutaneous WAT (sWAT) leading to elevated energy expenditure. Moreover, rats suffering EA show inhibition of hypothalamic AMPK, a canonical energy sensor modulating energy homeostasis at central level. Notably, specific genetic activation of AMPK in the ventromedial nucleus of the hypothalamus (VMH; a key site modulating energy metabolism) reverses the effect of EA on energy balance, brown fat and browning, as well as promoting an amelioration of the inflammatory status. CONCLUSION Overall, these data indicate that EA promotes a central catabolic state that can be targeted and reversed by the activation of hypothalamic AMPK. This might open new therapeutic alternatives to treat rheumatoid arthritis (RA)-associated metabolic comorbidities, improving RA-patients overall prognosis.
Collapse
Affiliation(s)
- Patricia Seoane-Collazo
- Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular y Enfermedades Crónicas, Universidade de Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, and CIBERobn, Santiago de Compostela, Spain
| | - Eva Rial-Pensado
- Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular y Enfermedades Crónicas, Universidade de Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, and CIBERobn, Santiago de Compostela, Spain
| | - Ánxela Estévez-Salguero
- Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular y Enfermedades Crónicas, Universidade de Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, and CIBERobn, Santiago de Compostela, Spain
| | - Edward Milbank
- Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular y Enfermedades Crónicas, Universidade de Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, and CIBERobn, Santiago de Compostela, Spain
| | | | - Marcos Ríos
- Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular y Enfermedades Crónicas, Universidade de Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, and CIBERobn, Santiago de Compostela, Spain
| | - Laura Liñares-Pose
- Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular y Enfermedades Crónicas, Universidade de Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, and CIBERobn, Santiago de Compostela, Spain
| | - Morena Scotece
- SERGAS, Instituto de Investigación Sanitaria de Santiago, NEIRID Lab, and Santiago University Clinical Hospital, Santiago de Compostela, Spain
| | - Rosalía Gallego
- Universidade de Santiago de Compostela, Santiago de Compostela, Spain
| | - José Manuel Fernández-Real
- CIBERobn, Santiago de Compostela, Spain, and Institut d'Investigació Biomèdica de Girona and Hospital Universitari de Girona Doctor Josep Trueta, Girona, Spain
| | - Rubén Nogueiras
- Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular y Enfermedades Crónicas, Universidade de Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, and CIBERobn, Santiago de Compostela, Spain
| | - Carlos Diéguez
- Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular y Enfermedades Crónicas, Universidade de Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, and CIBERobn, Santiago de Compostela, Spain
| | - Oreste Gualillo
- SERGAS, Instituto de Investigación Sanitaria de Santiago, NEIRID Lab, and Santiago University Clinical Hospital, Santiago de Compostela, Spain
| | - Miguel López
- Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular y Enfermedades Crónicas, Universidade de Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, and CIBERobn, Santiago de Compostela, Spain
| |
Collapse
|
3
|
Seoane-Collazo P, Romero-Picó A, Rial-Pensado E, Liñares-Pose L, Estévez-Salguero Á, Fernø J, Nogueiras R, Diéguez C, López M. κ-Opioid Signaling in the Lateral Hypothalamic Area Modulates Nicotine-Induced Negative Energy Balance. Int J Mol Sci 2021; 22:ijms22041515. [PMID: 33546289 PMCID: PMC7913331 DOI: 10.3390/ijms22041515] [Citation(s) in RCA: 6] [Impact Index Per Article: 2.0] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [MESH Headings] [Grants] [Download PDF] [Figures] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 12/20/2020] [Revised: 01/26/2021] [Accepted: 01/27/2021] [Indexed: 12/20/2022] Open
Abstract
Several studies have reported that nicotine, the main bioactive component of tobacco, exerts a marked negative energy balance. Apart from its anorectic action, nicotine also modulates energy expenditure, by regulating brown adipose tissue (BAT) thermogenesis and white adipose tissue (WAT) browning. These effects are mainly controlled at the central level by modulation of hypothalamic neuropeptide systems and energy sensors, such as AMP-activated protein kinase (AMPK). In this study, we aimed to investigate the kappa opioid receptor (κOR)/dynorphin signaling in the modulation of nicotine’s effects on energy balance. We found that body weight loss after nicotine treatment is associated with a down-regulation of the κOR endogenous ligand dynorphin precursor and with a marked reduction in κOR signaling and the p70 S6 kinase/ribosomal protein S6 (S6K/rpS6) pathway in the lateral hypothalamic area (LHA). The inhibition of these pathways by nicotine was completely blunted in κOR deficient mice, after central pharmacological blockade of κOR, and in rodents where κOR was genetically knocked down specifically in the LHA. Moreover, κOR-mediated nicotine effects on body weight do not depend on orexin. These data unravel a new central regulatory pathway modulating nicotine’s effects on energy balance.
Collapse
Affiliation(s)
- Patricia Seoane-Collazo
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, 15782 Santiago de Compostela, Spain; (A.R.-P.); (E.R.-P.); (L.L.-P.); (Á.E.-S.); (R.N.); (C.D.)
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), 15706 Santiago de Compostela, Spain
- Correspondence: (P.S.-C.); (M.L.)
| | - Amparo Romero-Picó
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, 15782 Santiago de Compostela, Spain; (A.R.-P.); (E.R.-P.); (L.L.-P.); (Á.E.-S.); (R.N.); (C.D.)
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), 15706 Santiago de Compostela, Spain
| | - Eva Rial-Pensado
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, 15782 Santiago de Compostela, Spain; (A.R.-P.); (E.R.-P.); (L.L.-P.); (Á.E.-S.); (R.N.); (C.D.)
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), 15706 Santiago de Compostela, Spain
| | - Laura Liñares-Pose
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, 15782 Santiago de Compostela, Spain; (A.R.-P.); (E.R.-P.); (L.L.-P.); (Á.E.-S.); (R.N.); (C.D.)
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), 15706 Santiago de Compostela, Spain
| | - Ánxela Estévez-Salguero
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, 15782 Santiago de Compostela, Spain; (A.R.-P.); (E.R.-P.); (L.L.-P.); (Á.E.-S.); (R.N.); (C.D.)
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), 15706 Santiago de Compostela, Spain
| | - Johan Fernø
- Hormone Laboratory, Haukeland University Hospital, N-5021 Bergen, Norway;
| | - Rubén Nogueiras
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, 15782 Santiago de Compostela, Spain; (A.R.-P.); (E.R.-P.); (L.L.-P.); (Á.E.-S.); (R.N.); (C.D.)
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), 15706 Santiago de Compostela, Spain
| | - Carlos Diéguez
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, 15782 Santiago de Compostela, Spain; (A.R.-P.); (E.R.-P.); (L.L.-P.); (Á.E.-S.); (R.N.); (C.D.)
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), 15706 Santiago de Compostela, Spain
| | - Miguel López
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, 15782 Santiago de Compostela, Spain; (A.R.-P.); (E.R.-P.); (L.L.-P.); (Á.E.-S.); (R.N.); (C.D.)
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), 15706 Santiago de Compostela, Spain
- Correspondence: (P.S.-C.); (M.L.)
| |
Collapse
|
4
|
Latorre J, Ortega FJ, Liñares-Pose L, Moreno-Navarrete JM, Lluch A, Comas F, Oliveras-Cañellas N, Ricart W, Höring M, Zhou Y, Liebisch G, Nidhina Haridas PA, Olkkonen VM, López M, Fernández-Real JM. Compounds that modulate AMPK activity and hepatic steatosis impact the biosynthesis of microRNAs required to maintain lipid homeostasis in hepatocytes. EBioMedicine 2020; 53:102697. [PMID: 32143184 PMCID: PMC7056650 DOI: 10.1016/j.ebiom.2020.102697] [Citation(s) in RCA: 9] [Impact Index Per Article: 2.3] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [Track Full Text] [Download PDF] [Figures] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 11/04/2019] [Revised: 02/03/2020] [Accepted: 02/16/2020] [Indexed: 12/12/2022] Open
Abstract
Background While the impact of metformin in hepatocytes leads to fatty acid (FA) oxidation and decreased lipogenesis, hepatic microRNAs (miRNAs) have been associated with fat overload and impaired metabolism, contributing to the pathogenesis of non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD). Methods We investigated the expression of hundreds of miRNAs in primary hepatocytes challenged by compounds modulating steatosis, palmitic acid and compound C (as inducers), and metformin (as an inhibitor). Then, additional hepatocyte and rodent models were evaluated, together with transient mimic miRNAs transfection, lipid droplet staining, thin-layer chromatography, quantitative lipidomes, and mitochondrial activity, while human samples outlined the translational significance of this work. Findings Our results show that treatments triggering fat accumulation and AMPK disruption may compromise the biosynthesis of hepatic miRNAs, while the knockdown of the miRNA-processing enzyme DICER in human hepatocytes exhibited increased lipid deposition. In this context, the ectopic recovery of miR-30b and miR-30c led to significant changes in genes related to FA metabolism, consistent reduction of ceramides, higher mitochondrial activity, and enabled β-oxidation, redirecting FA metabolism from energy storage to expenditure. Interpretation Current findings unravel the biosynthesis of hepatic miR-30b and miR-30c in tackling inadequate FA accumulation, offering a potential avenue for the treatment of NAFLD. Funding Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Govern de la Generalitat (PERIS2016), Associació Catalana de Diabetis (ACD), Sociedad Española de Diabetes (SED), Fondo Europeo de Desarrollo Regional (FEDER), Xunta de Galicia, Ministerio de Economía y Competitividad (MINECO), “La Caixa” Foundation, and CIBER de la Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBEROBN).
Collapse
Affiliation(s)
- Jèssica Latorre
- Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IDIBGI), Girona, Spain; CIBER de la Fisiología de la Obesidad y la Nutrición (CIBEROBN), Madrid, Spain; Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition (UDEN), Hospital of Girona "Dr Josep Trueta", Girona, Spain
| | - Francisco J Ortega
- Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IDIBGI), Girona, Spain; CIBER de la Fisiología de la Obesidad y la Nutrición (CIBEROBN), Madrid, Spain; Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition (UDEN), Hospital of Girona "Dr Josep Trueta", Girona, Spain.
| | - Laura Liñares-Pose
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
| | - José M Moreno-Navarrete
- Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IDIBGI), Girona, Spain; CIBER de la Fisiología de la Obesidad y la Nutrición (CIBEROBN), Madrid, Spain; Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition (UDEN), Hospital of Girona "Dr Josep Trueta", Girona, Spain
| | - Aina Lluch
- Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IDIBGI), Girona, Spain; Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition (UDEN), Hospital of Girona "Dr Josep Trueta", Girona, Spain
| | - Ferran Comas
- Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IDIBGI), Girona, Spain; CIBER de la Fisiología de la Obesidad y la Nutrición (CIBEROBN), Madrid, Spain; Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition (UDEN), Hospital of Girona "Dr Josep Trueta", Girona, Spain
| | - Núria Oliveras-Cañellas
- Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IDIBGI), Girona, Spain; Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition (UDEN), Hospital of Girona "Dr Josep Trueta", Girona, Spain
| | - Wifredo Ricart
- Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IDIBGI), Girona, Spain; CIBER de la Fisiología de la Obesidad y la Nutrición (CIBEROBN), Madrid, Spain; Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition (UDEN), Hospital of Girona "Dr Josep Trueta", Girona, Spain
| | - Marcus Höring
- Institute of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine, Regensburg University Hospital, Regensburg, Germany
| | - You Zhou
- Systems Immunity Research Institute, Cardiff University, Cardiff, United Kingdom; Division of Infection and Immunity, Cardiff University School of Medicine, Cardiff, United Kingdom
| | - Gerhard Liebisch
- Institute of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine, Regensburg University Hospital, Regensburg, Germany
| | - P A Nidhina Haridas
- Minerva Foundation Institute for Medical Research, Biomedicum 2 U, Helsinki, Finland
| | - Vesa M Olkkonen
- Minerva Foundation Institute for Medical Research, Biomedicum 2 U, Helsinki, Finland; Department of Anatomy, Faculty of Medicine, University of Helsinki, Helsinki, Finland
| | - Miguel López
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain.
| | - José M Fernández-Real
- Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IDIBGI), Girona, Spain; CIBER de la Fisiología de la Obesidad y la Nutrición (CIBEROBN), Madrid, Spain; Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition (UDEN), Hospital of Girona "Dr Josep Trueta", Girona, Spain.
| |
Collapse
|
5
|
Moreno-Navarrete JM, Liñares-Pose L, Sabater M, Rial-Pensado E, Comas F, Jové M, Latorre J, Ortega F, Ricart W, Portero-Otin M, López M, Fernández-Real JM. Adipose TSHB in Humans and Serum TSH in Hypothyroid Rats Inform About Cellular Senescence. Cell Physiol Biochem 2018; 51:142-153. [PMID: 30448824 DOI: 10.1159/000495170] [Citation(s) in RCA: 5] [Impact Index Per Article: 0.8] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [Track Full Text] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 03/21/2018] [Accepted: 11/07/2018] [Indexed: 11/19/2022] Open
Abstract
BACKGROUND/AIMS Thyroid hormones have been recently linked to senescence and longevity. Given the recent description of TSHB mRNA in human adipose tissue (AT), we aimed to investigate the relationship between local AT TSH and adipose tissue senescence. METHODS TSHB mRNA (measured by real-time PCR) and markers of adipose tissue senescence [BAX, DBC1, TP53, TNF (real-time PCR), telomere length (Telo TAGGG Telomere Length Assay) and lipidomics (liquid chromatography mass spectrometry)] were analysed in subcutaneous (SAT) and visceral (VAT) AT from euthyroid subjects. The chronic effects of TSH were also investigated in AT from hypothyroid rats and after recombinant human TSH (rhTSH) administration in human adipocytes. RESULTS Both VAT and SAT TSHB gene expression negatively correlated with markers of AT cellular senescence (BAX, DBC1, TP53, TNF gene expression and specific glucosylceramides) and positively associated with telomere length. Supporting these observations, both rhTSH administration in human adipocytes and increased TSH in hypothyroid rats resulted in decreased markers of cellular senescence (Bax and Tp53 mRNA) in both gonadal and subcutaneous white adipose tissue. CONCLUSION These data point to a possible role of TSH in AT cellular senescence.
Collapse
Affiliation(s)
- José María Moreno-Navarrete
- Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IdIBGi), CIBEROBN (CB06/03/010) and Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Girona,
| | - Laura Liñares-Pose
- NeurObesity Group, Department of Physiology, CIMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Mònica Sabater
- Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IdIBGi), CIBEROBN (CB06/03/010) and Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Girona, Spain
| | - Eva Rial-Pensado
- NeurObesity Group, Department of Physiology, CIMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Ferran Comas
- Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IdIBGi), CIBEROBN (CB06/03/010) and Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Girona, Spain
| | - Mariona Jové
- Nutrició i Envelliment (NUTREN)-Nutrigenomics, Institut de Recerca Biomèdica de Lleida (IRBLLEIDA)-UdL, Científic i Tecnològic Agroalimentari de Lleida (PCiTAL), Lleida, Spain
| | - Jèssica Latorre
- Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IdIBGi), CIBEROBN (CB06/03/010) and Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Girona, Spain
| | - Francisco Ortega
- Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IdIBGi), CIBEROBN (CB06/03/010) and Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Girona, Spain
| | - Wifredo Ricart
- Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IdIBGi), CIBEROBN (CB06/03/010) and Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Girona, Spain
| | - Manuel Portero-Otin
- Nutrició i Envelliment (NUTREN)-Nutrigenomics, Institut de Recerca Biomèdica de Lleida (IRBLLEIDA)-UdL, Científic i Tecnològic Agroalimentari de Lleida (PCiTAL), Lleida, Spain
| | - Miguel López
- NeurObesity Group, Department of Physiology, CIMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - José Manuel Fernández-Real
- Department of Diabetes, Endocrinology and Nutrition Institut d'Investigació Biomèdica de Girona (IdIBGi), CIBEROBN (CB06/03/010) and Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), Girona, Spain
| |
Collapse
|
6
|
Seoane-Collazo P, Roa J, Rial-Pensado E, Liñares-Pose L, Beiroa D, Ruíz-Pino F, López-González T, Morgan DA, Pardavila JÁ, Sánchez-Tapia MJ, Martínez-Sánchez N, Contreras C, Fidalgo M, Diéguez C, Coppari R, Rahmouni K, Nogueiras R, Tena-Sempere M, López M. SF1-Specific AMPKα1 Deletion Protects Against Diet-Induced Obesity. Diabetes 2018; 67:2213-2226. [PMID: 30104247 PMCID: PMC6198345 DOI: 10.2337/db17-1538] [Citation(s) in RCA: 48] [Impact Index Per Article: 8.0] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [MESH Headings] [Grants] [Track Full Text] [Journal Information] [Submit a Manuscript] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 12/17/2017] [Accepted: 07/27/2018] [Indexed: 01/09/2023]
Abstract
AMPK is a cellular gauge that is activated under conditions of low energy, increasing energy production and reducing energy waste. Current evidence links hypothalamic AMPK with the central regulation of energy balance. However, it is unclear whether targeting hypothalamic AMPK has beneficial effects in obesity. Here, we show that genetic inhibition of AMPK in the ventromedial nucleus of the hypothalamus (VMH) protects against high-fat diet (HFD)-induced obesity by increasing brown adipose tissue (BAT) thermogenesis and subsequently energy expenditure. Notably, this effect depends upon the AMPKα1 isoform in steroidogenic factor 1 (SF1) neurons of the VMH, since mice bearing selective ablation of AMPKα1 in SF1 neurons display resistance to diet-induced obesity, increased BAT thermogenesis, browning of white adipose tissue, and improved glucose and lipid homeostasis. Overall, our findings point to hypothalamic AMPK in specific neuronal populations as a potential druggable target for the treatment of obesity and associated metabolic disorders.
Collapse
Affiliation(s)
- Patricia Seoane-Collazo
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Juan Roa
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
- Department of Cell Biology, Physiology and Immunology, University of Córdoba, Instituto Maimónides de Investigación Biomédica (IMIBIC)/Hospital Universitario Reina Sofía, Córdoba, Spain
| | - Eva Rial-Pensado
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Laura Liñares-Pose
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Daniel Beiroa
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Francisco Ruíz-Pino
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
- Department of Cell Biology, Physiology and Immunology, University of Córdoba, Instituto Maimónides de Investigación Biomédica (IMIBIC)/Hospital Universitario Reina Sofía, Córdoba, Spain
| | - Tania López-González
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Donald A Morgan
- Department of Pharmacology, University of Iowa, Iowa City, IA
| | - José Ángel Pardavila
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
| | - María Jesús Sánchez-Tapia
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
- Department of Cell Biology, Physiology and Immunology, University of Córdoba, Instituto Maimónides de Investigación Biomédica (IMIBIC)/Hospital Universitario Reina Sofía, Córdoba, Spain
| | - Noelia Martínez-Sánchez
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Cristina Contreras
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Miguel Fidalgo
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
| | - Carlos Diéguez
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Roberto Coppari
- Department of Cell Physiology and Metabolism, Faculty of Medicine, University of Geneva, Geneva, Switzerland
- Diabetes Center of the Faculty of Medicine, University of Geneva, Geneva, Switzerland
| | - Kamal Rahmouni
- Department of Pharmacology, University of Iowa, Iowa City, IA
- Department of Internal Medicine, University of Iowa, Iowa City, IA
| | - Rubén Nogueiras
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Manuel Tena-Sempere
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
- Department of Cell Biology, Physiology and Immunology, University of Córdoba, Instituto Maimónides de Investigación Biomédica (IMIBIC)/Hospital Universitario Reina Sofía, Córdoba, Spain
- FiDiPro Program, Institute of Biomedicine, University of Turku, Turku, Finland
| | - Miguel López
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| |
Collapse
|
7
|
González-García I, Contreras C, Estévez-Salguero Á, Ruíz-Pino F, Colsh B, Pensado I, Liñares-Pose L, Rial-Pensado E, Martínez de Morentin PB, Fernø J, Diéguez C, Nogueiras R, Le Stunff H, Magnan C, Tena-Sempere M, López M. Estradiol Regulates Energy Balance by Ameliorating Hypothalamic Ceramide-Induced ER Stress. Cell Rep 2018; 25:413-423.e5. [PMID: 30304681 PMCID: PMC6198289 DOI: 10.1016/j.celrep.2018.09.038] [Citation(s) in RCA: 63] [Impact Index Per Article: 10.5] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [MESH Headings] [Track Full Text] [Figures] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 05/22/2017] [Revised: 08/22/2018] [Accepted: 09/11/2018] [Indexed: 12/12/2022] Open
Abstract
Compelling evidence has shown that, besides its putative effect on the regulation of the gonadal axis, estradiol (E2) exerts a dichotomic effect on the hypothalamus to regulate food intake and energy expenditure. The anorectic effect of E2 is mainly mediated by its action on the arcuate nucleus (ARC), whereas its effects on brown adipose tissue (BAT) thermogenesis occur in the ventromedial nucleus (VMH). Here, we demonstrate that central E2 decreases hypothalamic ceramide levels and endoplasmic reticulum (ER) stress. Pharmacological or genetic blockade of ceramide synthesis and amelioration of ER stress selectively occurring in the VMH recapitulate the effect of E2, leading to increased BAT thermogenesis, weight loss, and metabolic improvement. These findings demonstrate that E2 regulation of ceramide-induced hypothalamic lipotoxicity and ER stress is an important determinant of energy balance, suggesting that dysregulation of this mechanism may underlie some changes in energy homeostasis seen in females.
Collapse
Affiliation(s)
- Ismael González-García
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, 15706, Spain
| | - Cristina Contreras
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, 15706, Spain
| | - Ánxela Estévez-Salguero
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, 15706, Spain
| | - Francisco Ruíz-Pino
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, 15706, Spain; Department of Cell Biology, Physiology, and Immunology, University of Córdoba, Córdoba, 14004, Spain; Instituto Maimónides de Investigación Biomédica (IMIBIC)/Hospital Reina Sofía, Córdoba, 14004, Spain
| | - Benoit Colsh
- CEA-Centre d'Etude de Saclay, Laboratoire d'étude du Métabolisme des Médicaments, Gif-sur-Yvette, France
| | - Iván Pensado
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, 15706, Spain
| | - Laura Liñares-Pose
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, 15706, Spain
| | - Eva Rial-Pensado
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, 15706, Spain
| | - Pablo B Martínez de Morentin
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, 15706, Spain
| | - Johan Fernø
- Hormone Laboratory, Haukeland University Hospital, Bergen, 5021, Norway
| | - Carlos Diéguez
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, 15706, Spain
| | - Rubén Nogueiras
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, 15706, Spain
| | - Hervé Le Stunff
- Paris-Saclay Institute of Neuroscience, CNRS UMR 9197, Université Paris-Sud, University Paris Saclay, Orsay 91405 Cedex, France; Unité de Biologie Fonctionnelle et Adaptative, CNRS UMR 8251, Université Paris Diderot, Sorbonne Paris Cité, Paris, 75205, France
| | - Christophe Magnan
- Unité de Biologie Fonctionnelle et Adaptative, CNRS UMR 8251, Université Paris Diderot, Sorbonne Paris Cité, Paris, 75205, France
| | - Manuel Tena-Sempere
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, 15706, Spain; Department of Cell Biology, Physiology, and Immunology, University of Córdoba, Córdoba, 14004, Spain; Instituto Maimónides de Investigación Biomédica (IMIBIC)/Hospital Reina Sofía, Córdoba, 14004, Spain; FiDiPro Program, Research Centre for Integrative Physiology and Pharmacology, University of Turku, Kiinamyllynkatu 10, 20520 Turku, Finland
| | - Miguel López
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, 15706, Spain.
| |
Collapse
|
8
|
Martínez-Sánchez N, Seoane-Collazo P, Contreras C, Varela L, Villarroya J, Rial-Pensado E, Buqué X, Aurrekoetxea I, Delgado TC, Vázquez-Martínez R, González-García I, Roa J, Whittle AJ, Gomez-Santos B, Velagapudi V, Tung YCL, Morgan DA, Voshol PJ, Martínez de Morentin PB, López-González T, Liñares-Pose L, Gonzalez F, Chatterjee K, Sobrino T, Medina-Gómez G, Davis RJ, Casals N, Orešič M, Coll AP, Vidal-Puig A, Mittag J, Tena-Sempere M, Malagón MM, Diéguez C, Martínez-Chantar ML, Aspichueta P, Rahmouni K, Nogueiras R, Sabio G, Villarroya F, López M. Hypothalamic AMPK-ER Stress-JNK1 Axis Mediates the Central Actions of Thyroid Hormones on Energy Balance. Cell Metab 2017; 26:212-229.e12. [PMID: 28683288 PMCID: PMC5501726 DOI: 10.1016/j.cmet.2017.06.014] [Citation(s) in RCA: 150] [Impact Index Per Article: 21.4] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [Track Full Text] [Figures] [Journal Information] [Submit a Manuscript] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 10/30/2015] [Revised: 01/17/2017] [Accepted: 06/15/2017] [Indexed: 02/02/2023]
Abstract
Thyroid hormones (THs) act in the brain to modulate energy balance. We show that central triiodothyronine (T3) regulates de novo lipogenesis in liver and lipid oxidation in brown adipose tissue (BAT) through the parasympathetic (PSNS) and sympathetic nervous system (SNS), respectively. Central T3 promotes hepatic lipogenesis with parallel stimulation of the thermogenic program in BAT. The action of T3 depends on AMP-activated protein kinase (AMPK)-induced regulation of two signaling pathways in the ventromedial nucleus of the hypothalamus (VMH): decreased ceramide-induced endoplasmic reticulum (ER) stress, which promotes BAT thermogenesis, and increased c-Jun N-terminal kinase (JNK) activation, which controls hepatic lipid metabolism. Of note, ablation of AMPKα1 in steroidogenic factor 1 (SF1) neurons of the VMH fully recapitulated the effect of central T3, pointing to this population in mediating the effect of central THs on metabolism. Overall, these findings uncover the underlying pathways through which central T3 modulates peripheral metabolism.
Collapse
Affiliation(s)
- Noelia Martínez-Sánchez
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain
| | - Patricia Seoane-Collazo
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain
| | - Cristina Contreras
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain
| | - Luis Varela
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain
| | - Joan Villarroya
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain; Departament de Bioquímica i Biomedicina Molecular, Institut de Biomedicina, Universitat de Barcelona (IBUB), Barcelona 08028, Spain; Hospital de la Santa Creu i Sant Pau, Barcelona 08026, Spain
| | - Eva Rial-Pensado
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain
| | - Xabier Buqué
- Department of Physiology, University of the Basque Country UPV/EHU, Biocruces Research Institute, Barakaldo 48903, Spain
| | - Igor Aurrekoetxea
- Department of Physiology, University of the Basque Country UPV/EHU, Biocruces Research Institute, Barakaldo 48903, Spain
| | - Teresa C Delgado
- CIC bioGUNE, Centro de Investigación Biomédica en Red de Enfermedades Hepáticas y Digestivas (CIBERehd), Technology Park of Bizkaia, Derio, Bizkaia 48160, Spain
| | - Rafael Vázquez-Martínez
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain; Department of Cell Biology, Physiology, and Immunology, University of Córdoba, Instituto Maimónides de Investigación Biomédica (IMIBIC)/Hospital Universitario Reina Sofía, Córdoba 14004, Spain
| | - Ismael González-García
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain
| | - Juan Roa
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain; Department of Cell Biology, Physiology, and Immunology, University of Córdoba, Instituto Maimónides de Investigación Biomédica (IMIBIC)/Hospital Universitario Reina Sofía, Córdoba 14004, Spain
| | - Andrew J Whittle
- University of Cambridge Metabolic Research Laboratories, MRC Metabolic Diseases Unit, Wellcome Trust-MRC Institute of Metabolic Science, Cambridge CB2 0QQ, UK
| | - Beatriz Gomez-Santos
- Department of Physiology, University of the Basque Country UPV/EHU, Biocruces Research Institute, Barakaldo 48903, Spain
| | - Vidya Velagapudi
- VTT Technical Research Centre of Finland, Tietotie 2, Espoo FIN-02044, Finland; Metabolomics Unit, Institute for Molecular Medicine, University of Helsinki, Helsinki FI-00290, Finland
| | - Y C Loraine Tung
- University of Cambridge Metabolic Research Laboratories, MRC Metabolic Diseases Unit, Wellcome Trust-MRC Institute of Metabolic Science, Cambridge CB2 0QQ, UK
| | - Donald A Morgan
- Department of Pharmacology, University of Iowa, Iowa City, IA 52242, USA
| | - Peter J Voshol
- University of Cambridge Metabolic Research Laboratories, MRC Metabolic Diseases Unit, Wellcome Trust-MRC Institute of Metabolic Science, Cambridge CB2 0QQ, UK
| | - Pablo B Martínez de Morentin
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain
| | - Tania López-González
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain; Clinical Neurosciences Research Laboratory, Department of Neurology, Hospital Clínico Universitario, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain
| | - Laura Liñares-Pose
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain
| | - Francisco Gonzalez
- Department of Surgery, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain; Service of Ophthalmology, Complejo Hospitalario Universitario de Santiago de Compostela, Santiago de Compostela 15706, Spain
| | - Krishna Chatterjee
- University of Cambridge Metabolic Research Laboratories, MRC Metabolic Diseases Unit, Wellcome Trust-MRC Institute of Metabolic Science, Cambridge CB2 0QQ, UK
| | - Tomás Sobrino
- Clinical Neurosciences Research Laboratory, Department of Neurology, Hospital Clínico Universitario, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain
| | - Gema Medina-Gómez
- University Rey Juan Carlos, Department of Basic Sciences of Health, Area of Biochemistry and Molecular Biology, Avda. de Atenas s/n, Alcorcon, Madrid 28922, Spain
| | - Roger J Davis
- Program in Molecular Medicine, University of Massachusetts Medical School, Worcester, MA 01605, USA; Howard Hughes Medical Institute, Worcester, MA 01605, USA
| | - Núria Casals
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain; Basic Sciences Department, Faculty of Medicine and Health Sciences, Universitat Internacional de Catalunya, Sant Cugat del Vallés, Barcelona 08195, Spain
| | - Matej Orešič
- Turku Centre for Biotechnology, University of Turku and Åbo Akademi University, Turku FI-20520, Finland
| | - Anthony P Coll
- University of Cambridge Metabolic Research Laboratories, MRC Metabolic Diseases Unit, Wellcome Trust-MRC Institute of Metabolic Science, Cambridge CB2 0QQ, UK
| | - Antonio Vidal-Puig
- University of Cambridge Metabolic Research Laboratories, MRC Metabolic Diseases Unit, Wellcome Trust-MRC Institute of Metabolic Science, Cambridge CB2 0QQ, UK
| | - Jens Mittag
- University of Lübeck, Internal Medicine I, Center of Brain, Behavior, and Metabolism (CBBM), Ratzeburger Allee 160, Lübeck 23562, Germany
| | - Manuel Tena-Sempere
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain; Department of Cell Biology, Physiology, and Immunology, University of Córdoba, Instituto Maimónides de Investigación Biomédica (IMIBIC)/Hospital Universitario Reina Sofía, Córdoba 14004, Spain; FiDiPro Program, Department of Physiology, University of Turku, Kiinamyllynkatu 10, Turku FIN-20520, Finland
| | - María M Malagón
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain; Department of Cell Biology, Physiology, and Immunology, University of Córdoba, Instituto Maimónides de Investigación Biomédica (IMIBIC)/Hospital Universitario Reina Sofía, Córdoba 14004, Spain
| | - Carlos Diéguez
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain
| | - María Luz Martínez-Chantar
- CIC bioGUNE, Centro de Investigación Biomédica en Red de Enfermedades Hepáticas y Digestivas (CIBERehd), Technology Park of Bizkaia, Derio, Bizkaia 48160, Spain
| | - Patricia Aspichueta
- Department of Physiology, University of the Basque Country UPV/EHU, Biocruces Research Institute, Barakaldo 48903, Spain
| | - Kamal Rahmouni
- Department of Pharmacology, University of Iowa, Iowa City, IA 52242, USA; Department of Internal Medicine, University of Iowa, Iowa City, IA 52242, USA
| | - Rubén Nogueiras
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain
| | - Guadalupe Sabio
- Myocardial Pathophysiology, Fundación Centro Nacional de Investigaciones Cardiovasculares Carlos III, Madrid 28029, Spain
| | - Francesc Villarroya
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain; Departament de Bioquímica i Biomedicina Molecular, Institut de Biomedicina, Universitat de Barcelona (IBUB), Barcelona 08028, Spain
| | - Miguel López
- Department of Physiology, CiMUS, University of Santiago de Compostela-Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela 15782, Spain; CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela 15706, Spain.
| |
Collapse
|
9
|
Contreras C, González-García I, Seoane-Collazo P, Martínez-Sánchez N, Liñares-Pose L, Rial-Pensado E, Fernø J, Tena-Sempere M, Casals N, Diéguez C, Nogueiras R, López M. Reduction of Hypothalamic Endoplasmic Reticulum Stress Activates Browning of White Fat and Ameliorates Obesity. Diabetes 2017; 66:87-99. [PMID: 27634226 DOI: 10.2337/db15-1547] [Citation(s) in RCA: 83] [Impact Index Per Article: 11.9] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [MESH Headings] [Track Full Text] [Journal Information] [Submit a Manuscript] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 11/08/2015] [Accepted: 09/09/2016] [Indexed: 11/13/2022]
Abstract
The chaperone GRP78/BiP (glucose-regulated protein 78 kDa/binding immunoglobulin protein) modulates protein folding in reply to cellular insults that lead to endoplasmic reticulum (ER) stress. This study investigated the role of hypothalamic GRP78 on energy balance, with particular interest in thermogenesis and browning of white adipose tissue (WAT). For this purpose, we used diet-induced obese rats and rats administered thapsigargin, and by combining metabolic, histologic, physiologic, pharmacologic, thermographic, and molecular techniques, we studied the effect of genetic manipulation of hypothalamic GRP78. Our data showed that rats fed a high-fat diet or that were centrally administered thapsigargin displayed hypothalamic ER stress, whereas genetic overexpression of GRP78 specifically in the ventromedial nucleus of the hypothalamus was sufficient to alleviate ER stress and to revert the obese and metabolic phenotype. Those effects were independent of feeding and leptin but were related to increased thermogenic activation of brown adipose tissue and induction of browning in WAT and could be reversed by antagonism of β3 adrenergic receptors. This evidence indicates that modulation of hypothalamic GRP78 activity may be a potential strategy against obesity and associated comorbidities.
Collapse
Affiliation(s)
- Cristina Contreras
- Department of Physiology, Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Ismael González-García
- Department of Physiology, Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Patricia Seoane-Collazo
- Department of Physiology, Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Noelia Martínez-Sánchez
- Department of Physiology, Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Laura Liñares-Pose
- Department of Physiology, Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Eva Rial-Pensado
- Department of Physiology, Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Johan Fernø
- Department of Physiology, Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- Department of Clinical Science, K.G. Jebsen Center for Diabetes Research, University of Bergen, Bergen, Norway
| | - Manuel Tena-Sempere
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
- Department of Cell Biology, Physiology and Immunology, University of Córdoba, and Instituto Maimónides de Investigación Biomédica (IMIBIC)/Hospital Reina Sofía, Córdoba, Spain
- Finland Distinguished Professor Program, Department of Physiology, University of Turku, Turku, Finland
| | - Núria Casals
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
- Basic Sciences Department, Faculty of Medicine and Health Sciences, Universitat Internacional de Catalunya, Barcelona, Spain
| | - Carlos Diéguez
- Department of Physiology, Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Rubén Nogueiras
- Department of Physiology, Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| | - Miguel López
- Department of Physiology, Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas, University of Santiago de Compostela, Instituto de Investigación Sanitaria, Santiago de Compostela, Spain
- CIBER Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición (CIBERobn), Santiago de Compostela, Spain
| |
Collapse
|